Ψευδεσθαισιογόνα-LSD

   Μια σύντομη ιστορία του LSD

Το διαιθυλαμίδιο του λυσεργικού οξέος ή διαιθυλολυσεργαμίδιο, ευρύτερα γνωστό ως LSD και στους κύκλους των χρηστών παραισθησιογόνων ουσιών ως "οξύ" , είναι ένα συνθετικό παράγωγο μια φυσικής ουσίας, του λυσεργικού οξέος (lysergic acid). Το LSD θεωρείται ως η πλέον ισχυρή γνωστή παραισθησιογόνος ουσία. Το συστηματικό (κατά IUPAC) όνομα του LSD είναι: (6αR,9R)-Ν,Ν-διαιθυλο-7-μεθυλο-4,6,6a,7,8,9-εξαϋδρο-ινδολο-[4,3-fg] κινολινο-9-καρβοξαμίδιο

Το λυσεργικό οξύ μπορεί να ληφθεί τον μύκητα ερυσίβη που αναπτύσσεται συνήθως στα δημητριακά και κυρίως στη σίκαλη. Ο μύκητας αυτός είναι η αιτία ενός είδους τροφικής δηλητηρίασης, του εργοτισμού, που ξεσπούσε κατά περιόδους σαν επιδημία σε διάφορες περιοχές της Ευρώπης κατά τον Μεσαίωνα, αλλά και μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα.

Το LSD παρασκευάστηκε για πρώτη φορά από τον Ελβετό χημικό Albert Hofmann (16 Νοεμβρίου 1938) στα εργαστήρια της φαρμακευτικής εταιρείας Sandoz, στη Βασιλεία (Basel) της Ελβετίας. Η σύνθεσή του είχε γίνει στα πλαίσια ενός ευρύτερου ερευνητικού προγράμματος, υπό τη διεύθυνση του Καθηγητή Χημείας Arthur Stoll (1897-1971), πάνω στις φαρμακευτικές ιδιότητες των αλκαλοειδών του μύκητα ερυσίβη (ergot) και των ημι-συνθετικών παραγώγων τους.

Η ισχυρή παραισθησιογόνος δράση του LSD διαπιστώθηκε τυχαία πέντε χρόνια αργότερα (1943) από τον ίδιο τον Hofmann, όταν επανεξετάζοντας δείγμα του LSD απορρόφησε μέσω του δέρματος μικρή ποσότητα της ουσίας. Το LSD χρησιμοποιήθηκε πειραματικά στην ιατρική ως ένας ψυχωσιομιμητικός παράγοντας, για να προκαλέσει (κατά τεχνητό τρόπο) καταστάσεις παρόμοιες με εκείνες που συνοδεύουν ψυχικές ασθένειες, όπως η σχιζοφρένεια, με σκοπό τη μελέτη τους. Το 1947, η Sandoz κυκλοφόρησε το LSD με την εμπορική ονομασία Delysid για ψυχιατρική χρήση.

Κατά τη δεκαετία του 1960, το LSD "ξέφυγε" από τα ερευνητικά και ακαδημαϊκά εργαστήρια και άρχισε να διατίθεται στην παράνομη αγορά των ναρκωτικών και παραισθησιογόνων ουσιών, σαν κάτι το τελείως "νέο". Η χρήση του υπήρξε ιδιαίτερα διαδεδομένη και συνδέθηκε με το κίνημα των χίπις στις ΗΠΑ και τις χώρες της Δυτικής Ευρώπης. Το LSD έγινε ένα "μυθικό" σύμβολο των ναρκωτικών της εποχής της δεκαετίας του 1960 και απετέλεσε σύμβολο της ψυχεδελικής κουλτούρας της εποχής (psychedelic: από την ελληνική λέξη "ψυχοδηλωτικός"). Η ισχυρή παραισθησιογόνος δράση του και οι κίνδυνοι στην υγεία που θα μπορούσε να προκαλέσει, το κατέταξαν στις απαγορευμένες ουσίες.

Μετά από μια εντρύφηση στην ιστορία αυτής της ουσίας είναι ώρα να εξετάσουμε την σχέση της με τους χρήστες γιατί αυτό εξετάζουμε κυρίως.

Η επαναλαμβανόμενη χρήση LSD μπορεί να οδηγήσει σε παρατεταμένη κατάθλιψη ή άγχος. Έχουν καταγραφεί περιστατικά αυτοκτονιών

μετά τη λήψη LSD και η ουσία αυτή μπορεί να προκαλέσει βίαιη ή επικίνδυνη συμπεριφορά, με συνέπεια τον θάνατο.

Στη δεκαετία του 1960, λοιπόν, το LSD προτάθηκε για τη θεραπεία νευρώσεων, ειδικά σε περιπτώσεις ασθενών που αρνούνταν να ακολουθήσουν άλλες θεραπευτικές μεθόδους, όπως επίσης και για την αντιμετώπιση του αλκοολισμού. Μελετήθηκε ακόμα η αποτελεσματικότητά του στην αντιμετώπιση του αυτισμού ή της εξάρτησης από άλλες ψυχοτρόπες ουσίες, ωστόσο μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1990 δεν αποδείχθηκε πως διέθετε κάποια ιδιαίτερη κλινική αξία.

Στις αρχές του 21ου αιώνα, αναβίωσε η έρευνα της χρήσης του LSD για τη θεραπεία του αλκοολισμού και διάφοροι ερευνητές έχουν υποστηρίξει πως ενδέχεται να έχει θετικά οφέλη. Ορισμένοι ιατρικοί οργανισμοί συνεχίζουν να υποστηρίζουν και να χρηματοδοτούν την έρευνα για τις πιθανές ιατρικές χρήσεις του LSD, ωστόσο η θεραπευτική χρήση του εξακολουθεί να παραμένει αποκλειστικά σε πειραματικό επίπεδο.

'Οπως όλες οι παραισθησιογόνες ουσίες, το LSD προκαλεί αποκλίσεις από τη συνήθη συμπεριφορά του χρήστη, αλλοιώνοντας την αντίληψη της πραγματικότητας και προκαλώντας οπτικές και ακουστικές διαταραχές. Διαφέρει σε σχέση με άλλες ψυχοτρόπες ουσίες, ως προς το ό,τι δεν προκαλεί εθισμό και είναι περιορισμένο το ενδεχόμενο αναβίωσης της εμπειρίας της χρήσης του μετά τη διακοπή της. Αξιοσημείωτη είναι η υψηλή δραστικότητα της ουσίας, καθώς μπορεί να επενεργήσει ακόμη και σε ποσότητα των 25 μg, ενώ τυπικές "δόσεις" βρίσκονται στην περιοχή50-200 μg.

Το LSD απορροφάται από το ανθρώπινο σώμα σε διάστημα περίπου μίας ώρας και η επίδρασή του διαρκεί  8 έως 12 ώρες. Λαμβάνεται συνήθως από το στόμα, τυπικά σε χάπια, κάψουλες, κύβους ζάχαρης, απορροφητικό χαρτί (στυπόχαρτο) ή ειδικά αυτοκόλλητα. Σε υγρή μορφή χορηγείται με ενδομυϊκή ή ενδοφλέβια ένεση. Η δημοτικότητα του LSD στους κύκλους των χρηστών παρανόμων ουσιών, μειώθηκε μετά την εμφάνιση άλλων ευκολότερα παρασκευαζόμενων ουσιών (π.χ. Ecstasy) και o αριθμός των χρηστών LSD είναι πλέον περιορισμένος.

 Το LSD δεν δημιουργεί εξάρτηση στους χρήστες. Μόνο μια μειονότητα τακτικών χρηστών LSD μπορεί να εκδηλώσει μια ψυχολογικού και όχι σωματικού τύπου εξάρτηση από την ουσία. Ωστόσο, από τη βαριά χρήση παραισθησιογόνων, ιδίως του LSD, μπορεί μερικές φορές να προκληθεί σχιζοφρένεια. Φαίνεται ότι για να συμβεί αυτό πρέπει να υπάρχει μια προδιάθεση του χρήστη ως προς την εκδήλωση σχιζοφρένειας. Υπάρχουν επίσης στοιχεία που υποδεικνύουν ότι οι πάσχοντες από σχιζοφρένεια, που όμως αποκρίνονται στην θεραπεία, μπορούν να εμφανίσουν εκ νέου ψυχωσικό επεισόδιο ως αποτέλεσμα της χρήσης LSD.

Άλμπερτ Χόφμαν:

Για να φτάσω στη ρίζα του θέματος άρχισα να αυτοπειραματίζομαι με αυτήν την ουσία. 'Αρχισα με τη μικρότερη δόση που πίστευα πως θα είχε κάποια δράση, δηλ. με 0,25 mg LSD. 'Εγραψα στο εργαστηριακό ημερολόγιο:

- 19 Απριλίου 1943: Παρασκευή υδατικού διαλύματος 0,5% τρυγικού άλατος του διαιθυλαμιδίου του d-λυσεριγικού οξέος.

- 4:20 μμ: Κατάποση 0,5 κ.εκ. (0,25 mg LSD). Τι διάλυμα ήταν άγευστο.

- 4:50 μμ: Καμία ένδειξη κάποιας επίδρασης.

- 5:00 μμ: Ελαφριά ζάλη, ανησυχία, αδυναμία συγκέντρωσης, οπτικές διαταραχές, έντονη διάθεση για γέλιο...

Στο σημείο αυτό οι σημειώσεις σταματούν. Τις τελευταίες λέξεις τις έγραψα με πολύ δυσκολία. Ζήτησα από τον βοηθό μου να με συνοδέψει σπίτι καθώς πίστεψα ότι θα έχω τα ίδιες διαταραχές που είχα την τελευταία Παρασκευή. Καθώς πηγαίναμε με το ποδήλατο έγινε σαφές πως τα συμπτώματα ήταν πολύ πιο έντονα από εκείνα της πρώτης φοράς. Δύσκολα μπορούσα να μιλήσω με κάποιο λογικό ειρμό, το οπτικό πεδίο ταλαντεύονταν μπροστά μου και τα αντικείμενα τα έβλεπα σαν μέσα από παραμορφωτικό καθρέφτη. 'Ενιωθα πως ήμουν ακίνητος, αν και ο βοηθός μου αργότερα μου είπε πως ποδηλατούσαμε με κανονικό ρυθμό. Μόλις έφτασα στο σπίτι φωνάξαμε γιατρό... ".

Η ημέρα εκείνη έμεινε στην ιστορία του LSD ως η "η ημέρα του ποδηλάτου" (bicycle day). 'Οπως διηγείται ο Hofmann, την επόμενη ημέρα τα συμπτώματα είχαν παρέλθει (14 ώρες μετά τη λήψη του LSD) και ετοίμασε την έκθεσή του προς τον προϊστάμενό του. Θεώρησε μάλιστα ως ιδιαίτερα παράδοξο το γεγονός ότι θυμόταν σε κάθε λεπτομέρεια την κατάσταση που είχε βιώσει πριν λίγες ώρες και το ότι βρισκόταν και πάλι σε εξαιρετική σωματική και ψυχική κατάσταση. Η περιγραφή της εμπειρίας του προκάλεσε ιδιαίτερη εντύπωση στους συνεργάτες του, κάποιοι από τους οποίους δοκίμασαν την ένωση αυτή και επιβεβαίωσαν τις παραισθησιογόνες ιδιότητες της ένωσης.